Venkelzaad is afkomstig van de venkelplant (Foeniculum vulgare), een plant uit dezelfde familie als koriander, komijn en dille (de schermbloemenfamilie). Het wordt al eeuwenlang gewaardeerd vanwege zijn smaak en medicinale eigenschappen. Hier is wat je kunt vertellen over venkelzaad: 1. Smaak en Aroma 2. Traditionele en Gezondheidsvoordelen Venkelzaad staat vooral bekend om zijn positieve effecten…
Auteur: John
Korianderzaad
Korianderzaad, ook wel bekend als ketoembar (een term die vaak gebruikt wordt voor het gemalen zaad), is afkomstig van de korianderplant (Coriandrum sativum), een plant uit de schermbloemenfamilie. Hier zijn enkele belangrijke punten over korianderzaad: Kortom, korianderzaad is een veelzijdige specerij met een warme, citrusachtige smaak die een essentieel onderdeel is van veel internationale gerechten.
40 Jaar Batavia
Op 4 oktober was het precies 40 jaar geleden dat begonnen werd met de bouw van de Batavia. Reden voor een feestje dus. Vele (oud)vrijwilligers en (oud)medewerkers van Museum Batavialand, zoals de Bataviawerf tegenwoordig heet, waren gekomen om samen met de ‘vader’ van de Batavia, Bouwmeester Willem Vos deze dag te vieren en herinneringen op…
Volkorenbrood met Bierbostel
Bierbostel
In de zomer van 2025 zijn wij op bezoek geweest bij brouwerij Praght in Dronten. Daar hebben we, naast uitleg over het brouw proces ook gesproken over het maken van brood met bierbostel. Bierbostel is naast biergist en voerbier een bijproduct dat vrijkomt tijdens het brouwen van bier. Het staat ook bekend als draf en…
Wittebrood
Vuurmaken en Broodjes bakken
Vandaag (10-08-2025) is Kaneel begonnen met het geven van demonstratie vuurmaken en broodjes bakken op een stok.
Ajowanzaad
Ajowanzaad, ook bekend als ajwain, Indiase tijm of caromzaad, zijn de gedroogde vruchtjes van het kruid Trachyspermum ammi. Ze lijken qua uiterlijk op anijszaad, maar de smaak is sterk en doet denken aan tijm en karwij, alleen scherper, bitterder en met een peperige ondertoon. Gebruik in de keuken Combinaties en alternatieven Gezondheid Let op: Gebruik niet…
Geklaarde zoute boter
Geklaarde boter
Geklaarde boter is boter waarvan de water- en melkeiwitten zijn verwijderd, zodat alleen het pure botervet overblijft. Dit wordt bereikt door boter langzaam te verwarmen, waarbij het vocht en de vaste bestanddelen (zoals eiwitten, melksuiker en zouten) worden afgeschept of gefilterd. Wat overblijft is een heldere, goudgele vetstof die veel hoger verhit kan worden dan gewone boter…
Haverkoekjes
17e-eeuwse haverkoekjes zijn lastig exact te reconstrueren, omdat recepten uit die tijd vaak mondeling werden overgeleverd en zelden specifiek zijn opgeschreven. In Nederlandse kookboeken uit de 16e en 17e eeuw komen vooral wafels, kruidkoeken, makaronnen (amandelkoekjes) en liefcoecxken voor, maar koekjes met haver worden nauwelijks expliciet genoemd. Wel is bekend dat eenvoudige, harde en minder zoete koekjes…
Kardemon
Kardemom is een aromatische specerij afkomstig uit Zuid-India en behoort tot de gemberfamilie. Het wordt gewonnen uit de peulen van de plant Elettaria cardamomum en staat bekend als een van de duurste specerijen ter wereld. De smaak is aromatisch, warm, fris en licht zoet, met tonen van eucalyptus, bergamot en citroen. Kardemom wordt veel gebruikt in zowel zoete als…
Gekonfijte sinaasappelsnippers
Gekonfijte sinaasappelsnippers zijn stukjes sinaasappelschil die geconserveerd zijn door ze te koken in suikersiroop, waardoor ze zoet en houdbaar worden. Dit proces heet konfijten en houdt in dat het fruit in suiker wordt bewaard, wat het langer houdbaar maakt en een zoete smaak geeft. Hoe worden sinaasappelsnippers gemaakt? Gebruik en eigenschappen Over de sinaasappel zelf…
Sucade
Sukade is de gekonfijte schil van de vrucht van de sukadeboom. Deze citrusvrucht, de Citrus medica, is ook bekend als cederappel, cedraat, cedercitroen, sukadecitroen of muskuscitroen en lijkt wel wat op een citroen of sinaasappel. Meestal is sukade in stukjes gehakt of als een halve schil te koop. De kleur is doorschijnend geelachtig of groenachtig….
Steranijs
Steranijs is een specerij afkomstig van de vrucht van de Illicium verum, een groenblijvende boom uit Zuid-China en Vietnam. De naam verwijst naar de karakteristieke stervorm van de vrucht, die meestal uit acht punten bestaat, elk met een glanzend bruin zaadje. Smaak en geur Steranijs heeft een uitgesproken, zoete en kruidige smaak die sterk doet denken…
Rietsuiker
Rietsuiker is een suiker die wordt gewonnen uit het sap van de suikerrietplant (Saccharum officinarum). Suikerriet groeit vooral in (sub)tropische gebieden zoals Brazilië, India, Thailand en delen van Afrika. Het sap van de plant wordt geperst, ingedampt en vervolgens gekristalliseerd tot suiker. Kenmerken Gebruik Rietsuiker wordt gebruikt in: Verschil met gewone suiker Gezondheid Qua voedingswaarde is…
Paradijskorrels
Paradijskorrels, ook wel bekend als Grains of Paradise of Melegueta peper, zijn de zaden van de plant Aframomum melegueta, een lid van de gemberfamilie. De plant groeit vooral in West-Afrika, met name in landen als Ghana, Liberia en Nigeria. Smaak en gebruik Paradijskorrels hebben een pittige, peperachtige smaak met tonen van citrus, kardemom, gember en een lichte bitterheid. Ze…
Palmsuiker
Palmsuiker is een natuurlijke suiker die wordt gewonnen uit het sap van verschillende soorten palmbomen, zoals de suikerpalm, dadelpalm of kokospalm. Het sap wordt ingekookt tot een dikke siroop en daarna tot blokken, korrels of pasta gevormd. Palmsuiker staat ook bekend als gula djawa (Javaanse suiker) of gula melaka (Maleisische/Indonesische benaming). Smaak en gebruik Palmsuiker…
Staartpeper
Staartpeper, ook bekend als cubebepeper, Javaanse peper of steelpeper, is een specerij afkomstig van de plant Piper cubeba. De besjes zijn herkenbaar aan het kleine ‘staartje’ dat eraan blijft zitten na de oogst, waaraan de peper zijn naam dankt. Kenmerken en smaak Gebruik in de keuken Historie Overige informatie Samengevat: staartpeper is een aromatische, mild pittige…
Peper
De naam peper komt van het Latijn: Piper; de Romeinen hadden het van de Grieken, maar het woord komt oorspronkelijk uit het Sanskriet, onze oertaal, waar pippali de naam voor de lokaal groeiende lange peper is. Het meest bekend is de Piper Nigrum L, een altijd groene klimplant, inheems dus in de vochtige oerwouden van…
Langpeper
Langpeper is een specerij die wordt gebruikt als kruid en smaakmaker, vergelijkbaar met gewone zwarte peper maar met een iets andere smaak en oorsprong. Het is een gedroogde vrucht van de plant Piper longum, die oorspronkelijk uit India komt. Langpeper heeft een pittige, warme en licht zoete smaak en werd historisch gezien veel gebruikt in…
Kruidnagel
Kruidnagel is de gedroogde bloemknop van de kruidnagelboom (Syzygium aromaticum) en wordt al eeuwenlang gebruikt als specerij en in de traditionele geneeskunde vanwege zijn veelzijdige gezondheidsvoordelen. Gezondheidsvoordelen van kruidnagel Gebruik en veiligheid Kruidnagel kan worden gebruikt in eten, als thee, of lokaal bij kiespijn. De aanbevolen dosis ligt rond 0,5 tot 1 gram per dag,…
Kaneel
Kaneel is een specerij die wordt gewonnen uit de binnenste laag van de bast van de kaneelboom. Deze binnenbast wordt geoogst, geschild en gedroogd, waarna het vanzelf oprolt tot de bekende kaneelstokjes, die ook vermalen worden tot poeder. Er zijn twee hoofdsoorten kaneel: Ceylon kaneel (Cinnamomum verum), ook wel “echte kaneel” genoemd, heeft een verfijnde,…
Geelwortel
Geelwortel (Curcuma longa, ook bekend als kurkuma)Plantensoort: Curcuma longa is een tropische, vaste plant uit de gemberfamilie (Zingiberaceae). Kenmerken: De plant heeft lange, donkergroene bladeren en wit-gele bloemen. De wortelstok is cilindrisch en vertakt zich sterk. Specerij: Uit de wortelstok wordt kurkuma (geelwortel) gewonnen, bekend als specerij en kleurstof (curcumine). Het poeder is felgeel tot…
Foelie
Foelie is een specerij die in de keuken wordt gebruikt vanwege zijn vrij zachte, aromatische smaak. Het wordt gewonnen uit de gedroogde zaadmantel van de muskaatnoot, afkomstig van de muskaatboom (Myristica fragrans). Deze boom is bijzonder omdat hij twee specerijen levert: nootmuskaat (de pit) en foelie (de zaadmantel). Foelie wordt vaak gebruikt in zowel zoete…
Nootmuskaat
Nootmuskaat is het zaad van de muskaatboom (Myristica fragrans), een tropische boom afkomstig uit Indonesië, met name de Molukken. De noot is ovaal van vorm, ongeveer 2,5 cm lang en heeft een hard, bruin-grijzig oppervlak met ribbels. Rond het zaad zit een rood vlies, foelie genoemd, dat ook als specerij wordt gebruikt. Smaak en gebruik Nootmuskaat heeft…
Citroenblad
Citroenblad: Soorten, Gebruik en KenmerkenCitroenblad is een verzamelnaam voor verschillende planten waarvan de bladeren een frisse citrussmaak en -geur hebben. Het wordt in de keuken vooral gebruikt als smaakmaker, vergelijkbaar met laurier, en geeft gerechten een frisse, limoenachtige toets.Soorten citroenbladAustralisch citroenblad (Plectranthus-soorten):Heeft zachte, harige, dikke bladeren met een intense citroensmaak.Kan een vleugje munt of fruitig…
De oudste Nederlandse appeltaart (1514)
In 1514 verschijnt in Brussel Een notabel boecxken van cokeryen, het eerste gedrukte Nederlandstalige kookboek. Het is een boekje vol heerlijke recepten met veelal luxe ingrediënten voor die periode. We vinden er ook het oudste Nederlandse recept voor appeltaart. De appels worden flink gekruid met specerijen en worden gebakken onder een lekkere laag deeg. Specerijen…
Oudste Nederlandse appeltaart
Zuurdesem van rode emmermeel
Desem van rode emmermeel is een natuurlijk gistings- en rijsmiddel dat wordt gemaakt door meel van rode emmertarwe (Triticum dicoccum) te mengen met water en dit mengsel spontaan te laten fermenteren. Tijdens dit proces ontwikkelen zich melkzuurbacteriën en wilde gisten die van nature in het meel en de omgeving aanwezig zijn. Deze micro-organismen zorgen ervoor…
Ketelkoek, Trommelkoek of Poffert
Wat is ketelkoek?Ketelkoek is een traditioneel Nederlands streekgerecht, vooral bekend in de Zaanstreek en Noord-Nederland, dat nauw verwant is aan gerechten als poffert, broeder, boffert, en trommelkoek. Het is een stevige, gevulde broodcake, meestal gemaakt van meel, melk, gist of bakmeel, eieren, boter, suiker en vaak rozijnen of krenten. De naam verwijst naar de bereidingswijze:…
Mosterd in de 17e Eeuw
Mosterd als alledaags product In de 17e eeuw was mosterd een bekend en veelgebruikt product in Nederland en de rest van Europa. Het was een van de weinige specerijen die ook voor de gewone man betaalbaar was, in tegenstelling tot dure specerijen als peper die vooral voor de elite waren weggelegd. Mosterd werd vaak gebruikt…
Zeekaak, Tweebak of Scheepsbeschuit
Wat is een zeekaak?Een zeekaak is een groot, hard en droog koekje dat vroeger diende als noodrantsoen op schepen. Het werd speciaal gebakken om lang houdbaar te zijn en niet te bederven of uit te drogen, waardoor het uitermate geschikt was voor lange zeereizen. Geschiedenis en gebruikDe zeekaak is eigenlijk een vorm van scheepsbeschuit (ook…
Roggebrood
Vaak wordt het in één adem genoemd met erwtensoep, spek of boerenkaas: roggebrood. Dat het ‘brood’ heet, is eigenlijk verwonderlijk. Sneetjes roggebrood hebben een compleet andere geur, kleur, structuur en smaak dan ‘gewoon’ brood. Roggebrood is veel compacter. De volle korrels, de ruwere vezel en de wat vochtige, soms stroperige structuur maken van roggebrood stevige…
Roggebrood
Ketelkoek, Trommelkoek of Poffert
Haverkoekjes
Rode wintertarwe
Rode Wintertarwe: Een Oud Graan met een Rijke Smaak Rode wintertarwe is een bijzondere graansoort die steeds populairder wordt onder bakkers en consumenten die op zoek zijn naar smaakvolle en gezonde alternatieven voor traditionele tarwe. Wat is rode wintertarwe? Waarom kiezen voor rode wintertarwe? Waar wordt rode wintertarwe voor gebruikt? Waar kan je rode wintertarwe…
Rode emmermeel
Rode Emmermeel: Een Oud Graan met een Rijke Smaak Rode emmermeel is een bijzondere meelsoort gemaakt van de oude graansoort rode emmer. Deze graansoort is een voorloper van onze moderne tarwe en staat bekend om zijn unieke smaak en voedingswaarde. Waarom is rode emmermeel zo bijzonder? Waar wordt rode emmermeel voor gebruikt? Waar moet je…
Zuurdesem
Borstplaat
Borstplaat uit de Middeleeuwen: Meer dan alleen een lekkernij Borstplaat, die we tegenwoordig vooral kennen als een zoete lekkernij met Sinterklaas, heeft een veel oudere en medicinale oorsprong. In de middeleeuwen was borstplaat, of beter gezegd ‘borstsuiker’, namelijk een huismiddeltje. Borstplaat als medicijn Van medicijn naar lekkernij Naarmate de tijd verstreek, veranderde de functie van…
Masteluin
Masteluinbrood: Een stukje middeleeuwse geschiedenis op je bord Masteluinbrood is een broodsoort die zijn oorsprong vindt in de middeleeuwen. Het was een zeer populair broodtype in die tijd, niet alleen in Nederland, maar ook in andere Europese landen. De naam ‘masteluin’ komt van de combinatie van rogge en tarwe die gebruikt werden voor de bereiding…
Krakelingen
De Krakeling: Een Klassieker met een Verhaal De krakeling is een iconisch Nederlands koekje dat al eeuwenlang ons land verrijkt. Deze knapperige lekkernij, vaak beschreven als een pretzel met een zoete twist, heeft een bijzondere geschiedenis en een unieke vorm. Een Rijke Geschiedenis De Karakteristieke Vorm De unieke vorm van de krakeling is een opvallend…
